1. Adım: Firmanın ESG Profilinin Belirlenmesi
ESG’yi Şirketiniz için bir kalite ve performans yolculuğu olarak görüyoruz. Üstelik içinde yaşanılan doğaya, topluma ve dünyaya pozitif çıktıları olan bir kalite yolculuğu. ESG yolculuğundaki ilk adım, Şirketinizin kendi ve bulunduğu sektördeki öncelikleri çerçevesinde ESG profilini belirlenmesi. Bu süreçte Şirketimiz çeşitli düzeylerde eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunarak, Şirketinizin ESG’ye olan yaklaşımını uluslararası ölçütler çerçevesinde konumlandırıyor.
ESG farkındalığının ve bilincinin firmanın çeşitli düzeylerinde test edildiği bu ilk aşamanın elde edilecek niteliksel bilgiler, ikinci aşamadaki niceliksel bilgiler ile harmanlanarak, Şirket’in ESG profiline ilişkin önsel bilginin ortaya konması amaçlanmaktadır.
2. Adım: ESG Ön Skorlaması ve Trend Analizinin Yapılması
Şirketin ESG profiline ilişkin niceliksel bilgiler Şirketimiz tarafından geliştirilen ESG ön skorlaması ile ortaya konulmaktadır. ESG skorlamasına ilişkin veri, yöntem ve metrikler uluslararası ESG skorlaması ve veri sağlayıcısı kuruma göre değişmektedir.
Şirketimiz; Dünyanın önde gelen kurumlarının ESG ilkeleri, ölçüm teknikleri ve politikaları çerçevesinde Şirketinizin ESG ön performansını belirlemektedir. Bu skorlamanın, bir trend analizine imkan verecek şekilde, son 3 mali yıl ve ara dönem için yapılması hedeflenmektedir. Niteliksel analiz sonuçları ile birlikte, bu niceliksel bulgular Şirketinizin ESG trend ve politikalarını belirlememize yardımcı olacaktır.
3. Adım: ESG Notu İyileştirmesine Yönelik Uygulama Süreçlerinin Tasarımı ve Takibi
ESG’ye ilişkin niteliksel analiz sonuçları ve ESG ön skorları bu adımda geliştirilecek politika uygulamalarına altlığını oluşturmaktadır. Bu adımda temel ESG konularındaki Şirketinizin başarım derecesinin nasıl geliştirileceği karşılıklı olarak tartışılarak Şirketinizin ESG stratejileri belirlenecektir.
Stratejinin iç kontrol, risk yönetimi, insan kaynakları, paydaşlarla ilişkiler ve iletişim dili gibi çok yönlü yönetim-performans katmanlarına adaptasyonu ve takibi bu adımda yapılacaktır.
Bankaların ESG Çerçevesi İçin Pera ESG Çözümleri
Bankalarda ESG Skorlaması ve Risk Yönetimi Hizmetleri
İklim değişikliği ve dijital dönüşüm süreci ESG (çevresel, sosyal ve yönetişim) kavramını tüm sektörlerin gündemine soktu. Bankacılık sektörü ise bu gündemin merkezinde yer almakta. Kaynakların ESG’ye duyarlı yeni projelere yönlendirilmesi ve finansmanında bankacılık sistemi hayati öneme sahip. İş modellerini ESG çerçevesinde erken dönemde güncelleyen bankaların rekabet avantajı elde etmesi bekleniyor. Örneğin Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) 2020 yılı Sürdürülebilirlik Raporu’nda Banka’nın “yeşil” yatırım oranının 2021-25 döneminde % 50’nin üzerine çıkarmayı amaçladığını ilan etti (bkz., EBRD, 2020).
Bankacılık sistemi yüzyıllardan beri itibar üzerine çalışıyor. Son dönemde bankacılık sisteminin itibarını etkileyen önemli faktörlerden bir tanesi de ESG kapsamında şekillenmesi beklenen kredi ve risk yönetimi politikaları. Çevreye duyarlı, kalkınma odaklı, cinsiyet eşitliği gözeten, karbon emisyonunu azaltan projelere kredi sağlayan bankaların risk yönetimi ve finansal başarımı ile birlikte ticari itibarı da artıyor. Artık ESG kapsamında şekillenen sorumlu kurumsal yönetim ve yatırım ilkelerini göz ardı eden bankalar ise ilave risklerle karşılaşabiliyor. KPMG, sürdürülebilirliğin bankacılıkta ciddi bir dönüşüm yaratacağını ve bu sürece dahi olmamanın artık seçenek olmadığını belirtiyor (bkz., KPMG, 2021).
Türk Bankacılık Sektörü ve ESG
Ülkemizin Paris İklim Antlaşması’nı imzalaması sonrasında bankacılık sistemini ESG çerçevesinde birçok düzenlemenin beklediğini tahmin etmek zor değil. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) 2 Kasım 2021 tarihinde aldığı tavsiye niteliğindeki kararında bankalara yeşil finansman konularında, bankaların kendilerinin belirleyeceği alanlarda ve metodolojilerle, müşterilerin farkındalığını arttırarak kapsayıcı ve yaygın finansal araçları geliştirmeleri ve uygulamalarını tavsiye etti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ise 24 Aralık 2021 tarih ve 9999 sayılı kararı ile Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı’nı açıkladı. Söz konusu planda ESG ölçütlerinin bankacılık sektörü tarafından daha fazla dikkate alınması ve bu sayede yurt dışı yeşil finans piyasalarından daha fazla faydalanılmasının amaçlandığı vurgulandı. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) sermaye piyasalarında da yeşil borçlanma aracı ve yeşil kira sertifikası ihraçlarını düzenlemesi de bankaların ESG odaklı stratejileri için diğer önemli gelişmeler. Küresel ölçekte ise, özellikle de ana ticaret ortağımız olan Avrupa Birliği’ndeki ESG düzenlemelerinin ülkemizdeki bankacılık sistemini etkilemesi de kaçınılmaz görünüyor. Örneğin, Para Birliği’ne dâhil olan ülkelerin bankaları 2022 yılından itibaren iklim risklerine yönelik stres testlerini Avrupa Merkez Bankası’na (ECB) sunmak zorundalar. Bunu AB tarafından belirlenen yeni sınıflandırma esaslarına göre yapacaklar. Bu bağlamda, AB düzenlemeleri kapsamında önümüzdeki dönemde bankaların ESG uygulamaları konusunda daha yoğun bir değerlendirmeye tabi tutulmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Yüksek ESG Skorlamasının Banka Performansına Etkileri
Sürdürülebilirlik, özellikle de ESG skorlamalarında geçerli not alan bankaların yurt dışı finansman bulmak, müşteri kitlesini genişletmek, çalışan memnuniyetini artırmak gibi birçok alanda avantaj sağlayacağı açık. Friede vd. (2015) çalışmasında, 2.200 akademik çalışmanın sonuçları ışığında, ESG ve finansal performans arasında bankacılık için pozitif bir ilişki olduğunu savunuluyor. Wajahat vd. (2021) de yüksek ESG skoruna sahip bankaların nakit akımı ve kar marjlarında rakiplerine göre avantaj sağladığını gösteriyor. Aynı çalışma ESG’nin hisse senedi performansını da olumlu yönde etkilediği belirlenmiş.
Bu noktada, henüz ESG notlaması olmayan bankaların proaktif davranarak yüksek ESG notlaması için gerekli altyapıyı oluşturması hızla oluşturması gerekiyor. ESG notlamasına sahip olan bankalar ise, alternatif skorlama kanalları ile not kalitesini yeniden analiz etme şansı yakalayabilir.
Ölçülebilir ESG hedeflerine dayalı bir yol haritası ile iş modellerinin tekrar gözden geçirilmesi, kurumsal hedeflerin bu yönde güncellenmesi bankalarımızın gelecek dönem başarılarının önemli belirleyicilerinden olacak. Pera ESG ESG stratejisini belirlemek için bankaların aşağıdaki süreçleri takip etmesini öneriyoruz:
- Bankanın sektör içindeki göreli ESG konumunun belirlenmesi: Kapsamlı bir ESG skoru raporu ile alt başlıklarda bankanın mevcut durumunun belirlenmesi.
- Bankanın ESG beklentilerinin analizi ve hedeflerin belirlenmesi
- ESG stratejisinin kurum tarafından adapte edilmesi
- ESG çalışmalarının iletişiminin sağlanması
- Güncel ESG skorlarının gelişiminin takibi
ESG stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması aşamalarında verebileceğimiz hizmetler yanında regülasyonların getireceği teknik alanlarda da danışmanlık hizmetleri sunulmaktadır.
Örneğin, iklim değişikliğinin getireceği olası risklerin banka bilançoları üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla stres testleri uygulayabiliriz.
English
