SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BÜLTENİ (SAYI 29)

BİZDEN MESAJLAR

Değerli okurlarımız,

Gücümüz yalnızca tahrip etmekte değil; iyileştirmekte de büyük. Yeter ki yönümüzü doğaya çevirelim. Mavi gezegenimiz uzun zamandır insan eliyle şekilleniyor. Ne yazık ki bu şekillenişin yönü çoğu zaman kırılgan ekosistemleri zorluyor, kaynakları tüketiyor, krizi derinleştiriyor. Ancak hâlâ bir şansımız var: Yönümüzü değiştirmek. Bu sayıda, mavi gezegenin geleceğine dair güncel durumu, ESG (çevresel, sosyal ve yönetişim) eksenli gelişmeleri ve göz ardı edilemez bir tehdit olan tatlı su güvenliğini ele alıyoruz.

Sadece olan biteni izlemekle kalmayan, çözüm üretmeye hevesli tüm okurlarımıza ilham vermesi dileğiyle. Sürdürülebilir kalın…

ÖZGÜN ÇINAR, CEO

ESG’Lİ HABERLER

• Yeni bir araştırmaya göre, gezegendeki “en zengin %10’luk” kesim, 1990–2020 yılları arasında küresel ortalama sıcaklıklarda meydana gelen 0,61°C’lik artışın %65’inden sorumlu. Nature Climate Change dergisinde yayımlanan bu çalışma, iklim biliminde “atıf” (attribution) olarak adlandırılan bir yöntemle, dünyanın en varlıklı nüfus gruplarının saldıkları sera gazları yoluyla iklim değişikliğine ne ölçüde katkıda bulunduğunu ortaya koyuyor. DETAY
• Associated Press’in haberine göre, ABD Kongresi, lastik üreticilerinin daha az sera gazı salmasını gerektiren Biden dönemi düzenlemelerini yürürlükten kaldırmak amacıyla oylamaya gitti. DETAY
• Kuzey Amerika kuş popülasyonları, özellikle tarihsel olarak yoğunlaştıkları kurak alanlar, otlaklar ve Arktik bölgelerde düşüşe geçti. Yaklaşık 500 kuş türünü analiz eden bir araştırma, bu türlerin dörtte üçünde azalma yaşadığını ve üçte ikisinin de önemli ölçüde gerilediğini ortaya koyuyor. DETAY

• PLOS Climate’ın gerçekleştirdiği bir araştırma, 2009–2022 yılları arasında Reddit’te iklim değişikliğiyle ilgili 1,3 milyon gönderi ve 20,3 milyon yorum bulunduğunu ancak bunlardaki bağlantı metinlerinin yalnızca %4’ünün bilimsel kaynaklara referans verdiğini ortaya koydu. DETAY
• Science Advances, Doğu Avrupa’dan Doğu Asya’ya kadar eş zamanlı görülen sıcak hava dalgası ve kuraklık olaylarındaki artışın iklim değişikliği nedeniyle meydana geldiğini tespit eden bir çalışma yayımladı. DETAY
• Avrupa Merkez Bankası (ECB), şirketler için sürdürülebilirlik raporlaması ve özen gösterme yükümlülüklerini basitleştirme ve azaltma yönündeki Avrupa Komisyonu önerilerine ilişkin yeni bir görüş yayınladı. ECB, bu sadeleştirme hedefini memnuniyetle karşılarken, Komisyon’un bazı planlarının yatırımcılar, ekonomi ve AB’nin sürdürülebilirlik hedefleri açısından ciddi riskler doğurabileceği uyarısında bulundu. DETAY

• Environmental Research Letters dergisinde yayımlanan yeni bulgular, CO2 “gübrelemesi”nin ormanlar üzerindeki olumlu etkilerinin, küresel ısınma nedeniyle sınırlanabileceğini ortaya koyuyor. DETAY
• Yeni bir araştırma, Amazon yağmur ormanlarının uzun vadede kalıcı kuraklığa uyum sağlayabileceğini, ancak bunun orman yapısı ve karbon depolama kapasitesi üzerinde ciddi etkileri olabileceğini ortaya koydu. DETAY

🍃YEŞİL KÖŞE🍃

Mavi Gezegenin Geleceği

Deniz tuzunu hissettiren yaz esintileri, sahildeki dalga sesleri ve mercan resiflerinde dans eden canlılar… Okyanuslar, denizler yalnızca anılarımızın arka planını değil; gezegenimizin önemli yaşam kaynaklarını oluşturuyor. Dünya üzerindeki oksijenin yarısından fazlasını üreten, iklim sistemini dengeleyen ve milyarlarca canlıya yuva olan okyanuslar, bugün insan kaynaklı tehditler nedeniyle alarm veriyor.

Okyanusları korumak için daha fazla beklenmemeli. BM Genel Sekreteri António Guterres’in ifadesiyle, artık “yağmadan korumaya” geçmenin zamanı geldi. Bu dönüşüm, yalnızca çevresel bir gerekliliği değil, insanlığın ortak geleceğini güvence altına alma zorunluluğunu da oluşturuyor.

Bu kapsamda, 2030’a kadar dünya denizlerinin en az %30’unu etkin biçimde koruma altına alma hedefi (30×30 hedefi) öne çıkıyor. Bugün bu oran yalnızca %2,7 düzeyinde. Bu hedef, yalnızca deniz canlılarını değil, tüm ekosistemi ve dolayısıyla insan yaşamını doğrudan etkiliyor. Su döngüsünden iklim istikrarına, gıda güvenliğinden ekonomik sürdürülebilirliğe kadar sayısız yaşamsal süreç, okyanusların durumundan etkileniyor.

Ancak hedefler, yalnızca kağıt üzerinde kaldığı sürece anlam ifade etmiyor. Plastik kirliliği, aşırı avlanma, yasa dışı balıkçılık ve derin deniz madenciliği gibi tehditler, okyanus ekosistemlerini geri dönüşü olmayan bir yola sokuyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un destek verdiği derin deniz madenciliği moratoryumu, 30’dan fazla ülkenin onayını alarak bu alanda atılmış umut verici bir adım. Fakat umutları gerçeğe dönüştürmek için verilen taahhütlerin somut politikalara ve uygulamalara dönüşmesi şart.

Konferansa ABD’nin katılmaması dikkat çekici olsa da, 50’den fazla ülke liderinin bir araya gelerek okyanuslar için iş birliği mesajı vermesi önemli bir adımı temsil ediyor. Guterres’in uyarısı oldukça çarpıcı: “Derin denizler vahşi batıya dönüşmemeli.” Zira okyanuslar, ulusal sınırlarla çizilemeyen, küresel ortak yaşam alanlarımız. Bu yüzden çözüm de küresel dayanışma ile mümkün. Bilim insanları, sivil toplum kuruluşları, çevre savunucuları ve devletler aynı masada buluşmadan okyanusları korumak mümkün değil.

Plastik kirliliğine karşı yükselen küresel tepki de önemli. Her yıl yaklaşık 460 milyon ton plastik üretiliyor ve önemli bir kısmı denizleri kirletiyor. Bu soruna karşı hazırlanan Nice Çağrısı, 95 ülkenin desteğini alarak yalnızca gönüllülükle değil, bağlayıcı uluslararası anlaşmalarla ilerlenmesi gerektiğini vurguluyor.

Okyanusların korunması sadece çevreci bir ideal değil; aynı zamanda Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın (SKA) ayrılmaz bir parçası. SKA 14, “Sudaki Yaşam”, okyanusların sürdürülebilirliğini küresel bir sorumluluk olarak tanımlıyor. Ancak bu sorumluluk yalnızca hükümetlerin ya da özel sektörün değil; hepimizin. Her gün verdiğimiz küçük kararlar, plastik kullanımından tüketim tercihlerimize kadar, okyanusların kaderini etkiliyor. Yarınlara dalga sesleri, mercan renkleri ve yaşam dolu mavi gezegen bırakmak bizim elimizde.

DAMLA GÜNALP, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK UZMAN YARDIMCISI